Մենք փորձում ենք Աշխատանքի օրը վերածել իրական տոնի
Հարցազրույց Հայաստանի արհմիությունների կոնֆեդերացիայի նախագահ Էդուարդ Թումասյանի հետ
- Վերջերս ՀԱՄԿ-ը դարձավ Արհմիությունների միջազգային կազմակերպության լիիրավ անդամ: Ըստ Ձեզ, ի՞նչ կտա այդ անդամակցությունը ՀԱՄԿ-ին:
-Արհմիությունների միջազգայի կազմակերպության ընտանիքին անդամակցության արդյունքում նախ ընդլայնվում են մեր գործունեության շրջանակները, հնարավորություն է ընձեռնվում արհմիութենական շինարարության մեջ ներառել ԱՄԿ-ի ավանդույթները: Բացի դա, ԱՄԿ-ի կողմից համարժեք աջակցության պատրաստակամությունը մեզ ապահովագրում է մեր նկատմամբ կիրառվող ցանկացած ոտնձգությունից:
- ԱՄԿ-ի կողմից երբևէ եղե՞լ են ՀԱՄԿ-ի խնդիրների լուծմանն աջակցելու դեպքեր:
- 2008 թ-ին, երբ կառավարության կողմից ՀՀ Աշխատանքային օրենսգրքում կատարվող փոփոխություններն ու լրացումներն իրականացվում էին միջազգային կոնվենցիաների խախտումներով, ինչին ՀԱՄԿ-ը համամիտ չէր, մենք դիմեցինք ԱՄԿ-ի աջակցությանը: Միջազգային փորձագետների և հայ օրենսդիրների համատեղ քննարկումների արդյունքում Աշխատանքային օրենսգրքի վերամշակված տարբերակում չընդգրկվեցին այն հոդվածները, որոնցով խախտվում էին աշխատողների իրավունքները: Ի դեպ, այդ առումով, Վրաստանի վիճակն ավելի ծանր է, ԱՄԿ-ից բավական ժամանակ պահանջվեց Վրաստանի Աշխատանքային օրենսգրքում որոշակի շտկումներ անելու համար:
ՀԱՄԿ-ը այսուհետ աշխատավորների շահերի պաշտպանության գործընթացում կներդնի արհմիութենական միջազգային շարժման փորձը:
-Սահմանադրական դատարանը մինչև սեպտեմբերի 30-ը ժամանակ է տվել կառավարությանն ու ԱԺ-ին՝<Կուտակային կեսնաթոշակների մասին> օրենքն ու դրան փոխկապակցված նորմերը ՍԴ որոշման պահանջներին համապատասխանեցնելու համար։ Ձեր կարծիքով , որքանո ՞վ է ճիշտ կուտակային կենսաթոշակային համակարգի և հատկապես պարտադիր բաղադրիչի կիրառումը:
-Կարծում եմ, համակարգի ներդնումը հաջողված կհամարվի միայն երկրի սոցիալ-տնտեսական վիճակի կայուն ու համաչափ զարգացման, արժանապատիվ աշխատանքի և արժանապատիվ աշխատավարձերի, ինչպես նաև օրենսդրորեն սահմանված բնակչության կենսամակարդակի ապահովման դեպքում: Մինչդեռ Հայաստանում առկա է սոցիալական լարվածություն: Օրենքն ընդունելիս հաշվի չի առնվել բնակչության կենսաապահովման նվազագույն պահանջները: Հանրապետությունում սահմանված չէ նվազագույն աշխատավարձի սահմանման մեխանիզմը, ընդունված չէ կենսաապահովման նվազագույն սպառողական զամբյուղի կազմն ու կառուցվածքը, ինչը ըստ «Կենսաապահովման նվազագույն զամբյուղի և կենսաապահովման նվազագույն բյուջեի մասին» ՀՀ օրենքի պետք է հիմք հանդիսանա նվազագույն աշխատավարձի, կենսաթոշակների, կրթաթոշակների, ինչպես նաև սոցիալական այլ վճարների համար: Դեռ անցյալ տարի, երբ կառավարությունը որոշեց կիրառել սույն օրենքը, ՀԱՄԿ-ը օրենքի կիրառումը կասեցնելու առաջարկով դիմեց Հայաստանի Մարդու իրավունքների պաշտպանին, իսկ նոյեմբեր ամսին նաև ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանին, նշելով, որ «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքը ընդունվել է իրավական ակտերի խախտումներով:
Ինչ վերաբերում է ՍԴ-ի տրամադրած ժամկետին, ապա չեմ կարծում, թե մինչև սեպտեմբերի 30-ը թվարկած խնդիրներին առնչվող հոդվածները վերանայվեն, քանի որ դրանք խորը և լուրջ ուսումնասիրման կարիք ունեն:
-Մտավախություն չունե ՞ք, որ օրենքի կիրառման դեպքում երկրում կգրանցվի հատկապես երիտասարդ կադրերի արտահոսք, ինչը կհանգեցնի արհմիության անդամների նվազմանը:
-Դե, եթե այս օրերին օրենքը կիրառվում է , չսպասելով ՍԴ-ի սեպտեմբերի 30-ի վերջնական որոշմանը, ապա, ինչ խոսք, արտագաղթողների քանակը կավելանա: Արհմիությունները, բնականաբար կկանգնեն աշխատավորների կողքին ու կշարունակեն պաշտպանել նրանց շահերը: Մեր պայքարը կլինի շարունակական:
-Ամեն տարի մայիսի 1-ին միջազգային հանրությունը նշում է Աշխատանքի օրը, թեև մեր հանրությունը այդ օրն առանձնապես ոգևորված չէ: Ի ՞նչ կարող է անել ՀԱՄԿ-ը մայիսմեկյան տոնի հադեպ հանրության վստահությունը վերականգնելու համար:
-Մենք փորձում ենք Աշխատանքի օրն իրոք տոնի վերածել: Ես այն սերնդի ներկայացուցիչն եմ, ում հիշողություններում մայիսի 1-ը հիրավի տոն էր, այն նշվում էր մեծ ոգևորությամբ: Այսօր մենք չունենք այն հնարավորությունները, որպեսզի վերականգնենք անցյալի բարի ավանդույթները, սակայն մարդկանց մոտ նկատելի է համակրանքն այդ գեղեցիկ ու չմոռացվող տոնի հանդեպ: Ոմանք այդ տոնը համարում են խորհրդային տոն, մինչդեռ այն որպես աշխատավորների շահերի պաշտպանության օր, պետք է վերածել համազգային տոնի: Արհմիություններն այդ օրը նշում են §Արժանապատիվ աշխատանք¦, §Արժանապատիվ վարձատրություն¦ և §Սոցիալական արդարություն¦ կոչերով ուղեկցվող երթով: Ես կարծում եմ, որ ամեն տարի արհմիութենական կազմակերպությունների հարյուրավոր անդամների կազմակերպած երթը կհամախմբի նաև բոլոր նրանց, ովքեր դեռևս լիահույս են գալիք օրվա հանդեպ, ովքեր ունեն թեև ոչ արժանավայել վարձատրվող, բայց` հաստատուն աշխատանք:
Անուշ Ներսիսյան